gis چیست؟

GIS مخفف عبارت Geographic Information System  می باشد  که در فارسی به “سامانه اطلاعات جغرافیایی” ترجمه گردیده است و با توجه به گستردگی کاربردهای آن در صنایع مختلف، تعاریف بسیاری برای آن مطرح گردیده است، یکی از بهترین و شاید بتوان گفت جامع ترین تعاریف برای این اصطلاح تعریفی است که یک مؤسسه تحقیقات سیستم‌های محیطی در آمریکا عنوان نموده است.

در این تعریف، سامانه اطلاعات جغرافیایی به مجموعه ای از سخت افزار، نرم افزار، داده های جغرافیایی و منابع انسانی گفته می شود که به منظور جمع آوری، تجزیه و تحلیل و به کارگیری کلیه اطلاعات جغرافیایی مورد استفاده قرار می گیرد.

تعریفی کاربردی از سیستم اطلاعات جغرافیایی gis :

در این تعریف سیستم gis به سیستمی اطلاق می گردد که امکان ثبت اطلاعات هر قسمت از نقشه و اصطلاحاً لایه ها را بصورت مجزا داشته باشد و بتوان پس از ثبت آنها بصورت لایه به لایه اطلاعات را تکمیل , تفکیک و کنترل نمود.

در چنین سیستمی می توانید به دلخواه لایه های کاربردی خود را بر روی هم قرار داده و بسته به نیازهای هر منطقه یا کشور در بخش های مختلف از آن استفاده نمود، از جمله این بخش ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

مطالعات زیست محیطی، برنامه ریزی شهری و شهرداری، خدمات ایمنی شهری، مدیریت حمل و نقل و ترافیک شهری، مدیریت ناوگان, تهیه نقشه های پایه، مدیریت کاربری اراضی، خدمات بانکی، خدمات پستی، مطالعات جمعیتی و مدیریت تأسیسات شهری مثل برق، آب،گاز

سیستم GIS در قالب یک مثال کاربردی:

فرض کنید کشاورزی در یک منطقه وسیع چند هکتاری اقدام به کشاورزی می نماید, در ابتدا نقشه هایی از ناهمواریهای زمین و جنس خاک تهیه می شود. در اقدام بعدی سعی می شود عملیات شخم زنی متناسب با ناهمواریهای زمین انجام گیرد, که می توان نقشه آن هم به سیستم اطلاعات جغرافیایی یا GIS اضافه نمود.

در مرحله بعدی, عملیات بذر افشانی انجام می شود که با توجه به ساختار زمین می تواند بذرهای متفاوت و یا حتی پخش متفاوت انجام گیرد, نقشه این عملیات هم به تفکیک بذر به سیستم GIS اضافه می گردد. در مرحله بعد آفت زدگی محصول, سم زدایی و میزان برداشت محصول و بهره وری سیستم هر کدام به تفکیک به سیستم GIS اضافه می شود. حال کافی است این عملیات چندین بار انجام گیرد. شما هم اکنون سیستمی خواهید داشت که با قرار دادن نقشه های مختلف و مشخص نمودن میزان بهره وری در سال آینده تصمیم به عملیات بذر افشانی در موقعیت های خاص, مکانهای خاص نمود که بالاترین سود را به شما برساند.

کاربرد GIS در مدیریت ناوگان:

در زمینه مدیریت ناوگان نیز بنا به نقشه های خاصی که ارگان ها و شرکت ها تهیه می نمایند و با اضافه نمودن آنها به سیستم GIS, اقدامات لازم جهت مدیریت بهتر را فراهم می سازد. برای نمونه نقشه ای که یک شهرداری از کوچه ها به تفکیک پلاک تهیه می نماید بعد از قرار گرفتن در مجموعه نقشه های وب سایت رادشید می تواند دقت مدیریت آنها را جهت مدیریت ناوگان خود مثلا برای جمع آوری زباله و برنامه ریزی دقیق تر افزایش دهد. یا یک شرکت پخش فراورده های خوراکی با نقشه هایی که از توزیع کننده ها دارد و اضافه کردن آن  به سرویس GIS رادشید می تواند مدیریت بهینه ای برای خودروهای خود داشته باشد.